BIERZCIE I JEDŹCIE – MOBILNOŚĆ NAUCZYCIELI W RAMACH PROGRAMU ERASMUS+
Centrum Konferencyjne Stadionu Narodowego – tam nas jeszcze nie było. Wygodne i dobrze wyposażone sale konferencyjne, duży hol i przestrzenne foyer dla wystawców dawały poczucie komfortu. Nawet pieszy spacer z Warszawy Wschodniej do głównego wejścia na stadion był całkiem przyjemny mimo śniegu i mrozu. Było też bogato w materiały konferencyjne – poza długopisem i kartkami do notowania organizatorzy wyposażyli uczestników w niezbędne materiały informacyjne i kilka przydatnych gadżetów (zestaw kolorowych karteczek samoprzylepnych w funkcjonalnym pudełku okazał się hitem, jednak ciągle mamy w sobie dużo z dziecka…). Ale jako że Ogólnopolski Dzień Informacyjny Programu Erasmus+ to nie zwykła konferencja, a szereg spotkań informacyjnych dla różnych grup odbiorców (nauczyciele stanowili tylko jedną z grup), brakowało nam tej specyficznej atmosfery integracji podczas przerw. Może do tego potrzebne są kawa i ciasteczka, których tym razem nie zaproponowano (informując o tym lojalnie od początku). A może ta atmosfera towarzyszy tylko nauczycielskim konferencjom? Jednak ten intrygujący problem badawczy (wpływ ciasteczek na integrację uczestników) zostawimy na kolejne wydarzenia. Teraz dosyć plotek, przechodzimy do konkretów.
Większość z nas kojarzy program Erasmus ze studenckim wyjazdem na zagraniczną uczelnię. Niektórzy słyszeli też o programach Comenius czy Uczenie się przez całe życie. Wdrożony dwa lata temu Erasmus+ zebrał w jeden spójny program wcześniejsze, dołożył nowe i stworzył bogatą ofertę dla różnych grup odbiorców, dzięki czemu kompleksowo wspiera różne obszary edukacji:
Erasmus+ Edukacja szkolna (obejmuje wszystkie etapy edukacji, od przedszkola do szkół ponadgimnazjalnych)
Erasmus+ Szkolnictwo wyższe
Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe
Erasmus+ Edukacja dorosłych
Erasmus+ Młodzież
Oferta zarządzana jest przez agencje krajowe (Polska Narodowa Agencja Programu Erasmus+) albo przez agencje europejskie (Komisja Europejska lub Agencja Wykonawcza ds. Edukacji , Kultury i Sektora Audiowizualnego w Brukseli) i wdrażana jest w trzech akcjach.
Polska Narodowa Agencja Programu Erasmus+ (wdrażanie i zarządzanie):
Akcja 1 – wyjazdy kadry (nauczycieli, pracowników uczelni i osób pracujących z młodzieżą) oraz uczniów i studentów,
Akcja 2 – partnerstwo strategiczne i międzynarodowe inicjatywy młodzieżowe,
Akcja 3 – rozwój polityki młodzieżowej (dialog usystematyzowany).
Komisja Europejska lub Agencja Wykonawcza ds. Edukacji , Kultury i Sektora Audiowizualnego w Brukseli (wdrażanie i zarządzanie):
Akcja 1 – wydarzenia na dużą skalę w ramach Wolontariatu Europejskiego, wspólne studia magisterskie Erasmus Mundus, współpraca partnerska w dziedzinie sportu, niekomercyjne europejskie imprezy sportowe, nauczanie i badania, wsparcie dla instytucji szkolnictwa wyższego, debaty dotyczące tworzenia polityki ze światem nauki,
Akcja 2 – sojusze na rzecz wiedzy i umiejętności sektorowych, budowanie potencjału młodzieży i szkolnictwa wyższego,
Akcja 3 – wiedza w dziedzinie kształcenia, szkolenia i młodzieży, inicjatywy na rzecz innowacyjności, współpraca z organizacjami międzynarodowymi.
Gdyby podsumować to, co nas interesuje – Akcja 1 organizuje wyjazdy edukacyjne, Akcja 2 zajmuje się współpracą na rzecz innowacji i dobrych praktyk, a Akcja 3 to wsparcie reform.
CO MOŻEMY WZIĄĆ DLA SIEBIE
Nauczyciele mogą wyjeżdżać na zagraniczne kursy, staże i praktyki oraz realizować projekty współpracy międzyszkolnej. Uczniowie mogą wyjeżdżać na międzynarodowe wymiany i wolontariat oraz korzystać z efektów międzyszkolnej współpracy realizowanej przez nauczycieli. Młodzież w wieku od 13 do 30 lat może brać udział w międzynarodowych inicjatywach młodzieżowych, projektach wolontariatu oraz przedsięwzięciach mających pogłębiać dialog dotyczący polityki młodzieżowej. Kadra pracująca z młodzieżą może uczestniczyć w zagranicznych wyjazdach służących pogłębieniu wiedzy i wymianie doświadczeń na przykład na kursach czy warsztatach.
Podczas wyjazdu w ramach Akcji 1 nauczyciele mogą skorzystać z różnych form doskonalenia zawodowego, na przykład job shadowing (poznawanie pracy zagranicznego kolegi podczas uczestnictwa w codziennych zajęciach), kursy metodyczne, metodyczno-językowe, językowe, specjalistyczne oraz staże (teaching assignment abroad, czyli prowadzenie zajęć w szkole za granicą). Tego typu wyjazdy mają na celu podniesienie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz kompetencji nauczycieli. Akcja 2 ma na celu wprowadzenie długofalowych zmian, innowacji i dobrych praktyk poprzez współpracę co najmniej dwóch szkół z różnych krajów (wymiana uczniów) albo poprzez współpracę konsorcjów z co najmniej dwóch krajów (skład konsorcjum z jednego kraju: szkoła + władze oświatowe + inna instytucja z obszaru edukacji).
Współpraca obejmuje wszystkie kraje Unii Europejskiej oraz Macedonię, Islandię, Turcję, Norwegię i Lichtenstein. Do współpracy wybieramy partnera świetnie radzącego sobie w obszarze, który u nas należy poprawić.
JAK TO ZROBIĆ
Najpierw trzeba określić problem, jaki mamy w szkole – coś do zmiany, poprawienia lub rozwoju. Jeśli mamy w szkole EPRS (Europejski Plan Rozwoju Szkoły), to tam są te problemy wyraźnie zdefiniowane. Jeśli nie mamy takiego dokumentu, to musimy go stworzyć (robi to zespół nauczycieli w ścisłej współpracy z dyrekcją i ewentualnym wsparciu instytucji partnerskich). Następnie trzeba wymyślić, jaki rodzaj działania czy współpracy oferowany przez program Erasmus+ pomógłby nam go rozwiązać i w jaki sposób skorzystamy z doświadczeń zdobytych podczas realizacji projektu. W tym celu przeglądamy priorytety sektorowe i wybieramy jeden lub kilka, które pasują do naszych potrzeb. Kolejnym krokiem jest zaplanowanie projektu: czasu – może być realizowany w czasie od 12 do 24 miesięcy (w tym na wyjazd nauczycieli planujemy maksymalnie 60 dni), osób do wyjazdu – opisuje się i uzasadnia osoby do wyjazdu bez podawania nazwisk (wybiera się takich nauczycieli, którzy najlepiej znają problem, udźwigną rolę „ambasadorów” i po powrocie wdrożą zmiany), budżetu oraz oczekiwanych efektów (jakie kompetencje zostaną nabyte lub rozwinięte przez uczestników projektu). Potem dokonujemy rejestracji w programie, spełniamy wymagania formalne (wysyłamy niezbędne dokumenty) i na koniec zabieramy się do wypełniania wniosku i przesłania go w określonym terminie. Po spełnieniu wszelkich wymogów formalnych pozostaje nam oczekiwanie na decyzję (jak zwykle jest więcej chętnych niż środków finansowych, więc trzeba naprawdę dobrze się przyłożyć do wypełnienia wniosku i nie zaniedbać żadnych procedur).
Cały proces odbywa się zdalnie – korzystamy z platformy internetowej, gdzie krok po kroku jesteśmy prowadzeni przez kolejne procedury. Najlepiej zacząć od przejrzenia informacji (tutaj) i pobrać Przewodnik po programie. Kto przeczyta dokładnie 352 strony Przewodnika, bez problemu napisze wniosek. Wniosek również wypełnia się elektronicznie (tutaj informacje).
REALIZACJA PROJEKTU
Po otrzymaniu pozytywnej oceny wniosku rusza machina projektu. Oprócz kwestii formalnych (podpisywanie umów i porozumień, gromadzenie dokumentów) rozpoczyna się przygotowanie nauczycieli do wyjazdu i nawiązuje się współpracę z partnerami. Po powrocie z wyjazdu nauczyciele przedstawiają wnioski i rozpoczyna się wdrażanie zmian, czyli przekazywanie innym wiedzy, nauka nowych metod pracy itp. Rezultatami z wprowadzenia zmian należy także się podzielić z nauczycielami z innych szkół, którzy nie brali udziału w projekcie. Kontynuacja i upowszechnianie rezultatów projektu to konieczne elementy całości i nie można ich pominąć. Na koniec następuje ewaluacja projektu.
Tak to wygląda w wielkim skrócie.
Kto już zna program i pisał wniosek, niech się nie spóźni z wysłaniem – termin upływa 2 lutego w południe. Kto pierwszy raz zetknął się z tematem, ma cały rok na solidne przygotowanie się do złożenia wniosku. W tym czasie koniecznie trzeba się zainteresować projektem eTwinning (udział w nim jest dodatkowo punktowany przy ocenie wniosku). Jest to rewelacyjne i chętnie wykorzystywane przez nauczycieli rozwiązanie dające możliwość współpracy z inną placówką europejską bez wyjeżdżania z domu, nie jest też obwarowane formalnościami i nie wymaga zdobywania środków finansowych. O eTwinningu napiszemy więcej niebawem, a niecierpliwi niech zajrzą tutaj.
Nie mamy wątpliwości, że Erasmus+ to świetny sposób na podniesienie swoich kwalifikacji, zdobycie nowych przyjaciół, zwiedzenie kawałka Europy i wprowadzenie dobrych zmian w szkole. A jak Wam się podoba? Może są wśród czytelników nauczyciele, którzy skorzystali już z wyjazdu lub składają wniosek na rok szkolny 2016/2017?
Od redakcji: W artykule wykorzystano informacje z materiałów konferencyjnych oraz ze spotkań podczas Ogólnopolskiego Dnia Informacyjnego Programu Erasmus+. Prezentacja ze spotkań dotyczących mobilności nauczycieli znajduje się tutaj.